BİTLERE GÖRE MİKROİŞLEMCİLER

Mikroişlemciler, bir kerede işleyebildikleri bit sayısı referans alınarak 4 grup altında incelenir.

- 8 bit mikroişlemciler
- 16 bit mikroişlemciler
- 32 bit mikroişlemciler
- 64 bit mikroişlemciler


  8 BİT MİKROİŞLEMCİLER
Merkezi işlem biriminin tek bir entegre içerisine yerleştirilmesi ile ilk mikroişlemci üretimi başlamıştır. İlk mikroişlemci hesap makinasında kullanılmak üzere 1971 yılında Intel tarafından üretilen 4004 mikroişlemcisidir.2300 transistöre, 108 khz çalışma hızına, 0,06 MIPS gücüne 4 bit kelime işleme kapasitesine ve 640 Byte bellek bölgesi adresleme kapasitesıne sahip bir işlemciymiş.

Daha sonra Intel 1972 yılında ilk 8 bit işlemci olan 8008 işlemcisini üretmiş .Üretilen bu iki işlemcide özel uygulamalar için üretilmiştir. İlk üretilen bu iki işlemciye olan talep 8 bitlik ve daha fazla bellek bölgesi adresleme kapasitesine sahip 8080 işlemcisinin genel amaçlı olarak 1974 yılında piyasaya sürülmesini sağlamıştır. Kısa süre içerisinde 8 bitlik işlemciler için endüstri standardı olan 8080 mikroişlemcisini, 1976 yılında piyasaya sürülen ve 8080'nin gelişmiş versiyonu olan 8085 işlemcisi takip etmiştir.

Bu arada Motorola firması da 6800 işlemcisini piyasaya sürmüştür.Bu işlemci 8080 işlemcisine göre daha üstün özelliklere sahipmiş. 1970'li yıllarda yaygın olarak kullanılmıştır.
Ayrıca Zilog firmasının Z80 ve Mostek firmasının 6502 işlemcileri (8 bit) de piyasaya sürülmüştür.

 16 Bit Mikroişlemciler 
İlk 16 bitlik işlemci, 1978 yılında Intel tarafından NMOS teknolojisi ile üretilen 8086 işlemcisidir. 8086 işlemcisi, hem dahili hem de harici veri iletiminde 16 bit kullanmaktaydı. 8086 işlemcisi, 1970 li yılların sonunda ‘Display writer’, ‘System 23 DataMaster’ , vb. kelime işlemcilerde ve mini bilgisayarlarda kullanımışdı. 8080/8085 ile 8086 işlemcileri uyumlu değildi.

8086 işlemcisini, 1979 yılında Motorola’ nın ürettiği 6809 ve 68000 serisi mikroişlemciler takip etmiştir. 68000 serisi mikroişlemciler, eski mikroişlemciler ile uyum problemini d
üşünmüyordu ve tamamıyla yeni bir yapıya sahipti. Diğer firmalarda 16 bitlik işlemci üretmesine rağmen, en yaygın kullanılan 16 bitlik işlemciler, Intel 8086 serisi ile Motorola’ nın ürettiği 68000 serisi mikroişlemcilerdir.

Daha sonra 1984 yılına ilk 32 bit işlemci üretilene kadar birçok modelde 16 bit işlemci birçok firma tarafından geliştirildi. Fakat en çok Motorola ve Intel yaygın olarak kullanılmaktadir.
  32 BİT MİKROİŞLEMCİLER
1984 yılında Motorola 68020 işlemcisini, ardından 1985’te Intel 80386 işlemcisini üretti. Bu iki mikroişlemci de gerçek birer 32’bitlik işlemcidir. 80386 aşağı-yukarı daha önceki üretilen 80286’dan 8086’ya kadar geriye doğru uyumludur. 8086’da yazılmış programlar 80386’lı bilgisayarlarda çalışabilir fakat, 80386’da yazılan gerçek mod (Real Mode) dışındaki programlar alt versiyondaki işlemcili bilgisayarlarda çalışmaz. AT tipi makinelerin önemli bir özelliği de gerçek mod ve korumalı mod (Protected Mode) denilen iki ayrı modda çalışabilmeleridir. Gerçek modda sistem normal olarak 1 MB.' lık bellek kullanarak kendi başına çalışır.

Korumalı modda, bilgisayar başka bilgisayarlarla ortak olarak çalışabilir ve aynı anda ortak dosya paylaşımı, ortak sistem kullanımı ve zaman paylaşımı denilen sistem kullanılır. Ayrıca bu modda 1 MB sınırı aşılarak büyük bellek kapasiteleri kullanılabilmektedir. 32-bitlik işlemciler 246 adres yolu ile Terabayt cinsinden bellek kapasitesi kullanabilir. Fakat günümüzde bu rakam çok fazla ve aynı zamanda pahalıdır.

Bu yıllarda Intel’in ürettiği işlemciler IBM uyumlu PC ve AT tipi bilgisayarlarda kullanılırken Motorola işlemcileri mühendislik ve bilimsel araştırmalar için kullanılan SUN ve HP gibi iş istasyonları (workstation) da tercih edildi.

1998 yılında 80386 'nın bir değişik modeli olan 80386SX geliştirildi. Bu işlemcide de 32 bitlik kaydediciler kullanılırken, 80286 ile soket uyumluğu sağlamak için veri yolu 16 bite indirildi. Bu durum normal 80386nın DX olarak anılmasına sebep oldu.